AB EWANELII ŚW. JANA
Aŭtar. Aŭtaram čaćwiertaj ewanelii jość św. Jan apostał, syn Zebedeja i brat Jakuba (staršaha). Byŭ jon rodam z Betsajdy, što nad wozieram Hienezaret u Halilei. Jaho baćka, Zebedej, wioŭ rybałoŭstwa ŭ značnym raźmiery z naniatymi słuhami, a matka (Sałome) naležała da liku tych žančyn, što pamahali Jezusu i jaho wučniam.
Św. Jan byŭ spačatku wučniem Jana Chryściciela, potym pajšoŭ za Jezusam i razam z swaim bratam Jakubam byŭ paklikany na apostała. Jezus nazwaŭ abodwych bratoŭ "Boanerhes" — snymi hromu za ich haračy, ahnisty charaktar (hł. Mk. 13, 7 i Łuk. 9, 54). Jan, pobač z Piatrom i Jakubam, naležaŭ da bližejšych wučniaŭ Jezusa, da tych troch, jakija byli pry ŭskrašeńni dački Jaira, pry pieramianieńni na hary Tabar i pry jahonym mučeńni ŭ Sadzie Aliŭnym. Św. Jan byŭ tym wučniem, katoraha lubiŭ Jezus i katoramu z kryža addaŭ pad apieku swaju matku.
Pa ŭšeści Chrysta ŭ nieba św. Jan žyŭ praz niejki čas u Jeruzalimie, a potym (kala 70 h. pa Nar. Chrysta) pieraniośsia ŭ Efez, u Małoj Azii. Cezar (Damicyjan) wysłaŭ jaho na wostraŭ Patmos, dzie mieŭ widzieńni ab budučych padziejach Kaścioła i apisaŭ heta ŭ knizie Abjawaŭ (Apokalipsie), potym wiarnuŭsia iznoŭ u Efez, tut dažyŭ hłybokaj staraści, tut napisaŭ swaju ewaneliju (kala 95 h. pa Nar. Chr.) i swaje try piśmy da ŭsich chryścijanaŭ. Pamior kala 100 hodu po Nar. Chrysta.
Ab tym, što čaćwiertuju ewaneliju napisaŭ Jan apostał, świedčyć usio staradaŭnaje chryścijanstwa.
Meta. Napisaŭ św. Jan swaju ewaneliju ŭ hreckaj mowie dla kaściołaŭ u Małoj Azii, kab ich uścierahčy ad heratyckaj nawuki, jakaja nie pryznawała bostwa Chrystusa. Sam Jan ab hetaj mecie tak piša: "Hetyja-ž (cudy) zapisany, kab wy wieryli, što Jezus jość Chrystus, Syn Božy, i kab wieračy, mieli žyćcio ŭ imia jaho" (Jan 20, 31). Dziela hetaj mety ŭsio ŭ hetaj ewanelii ŭłožana tak, kab wykazać bostwa Jezusa Chrysta: hłyboki i mahutny ŭstup, u katorym św. Jan apiswaje spradwiečnaje pachodžańnie Syna ad Boha Ajca; padadzieny ceły rad mowaŭ Jezusa, u katorych jasna wykazwajecca jaho Boskaje pasłanstwa z nieba, jaho pradwiečnaje isnawańnie, roŭnaść z Boham Ajcom. Aproč hetaha ŭ ewanelii padčyrkiwajecca kaniečnaść wiery, što jezus jość Synam Božym, katory zyjšoŭ z nieba i staŭsia čaławiekam. Chto maje hetuju wieru, toj maje ŭ sabie pačatak žyćcia wiečnaha, a chto nia maje, toj užo asudžany, bo nad im hnieŭ Božy. Pryhetym usie cudy (znaki), jakija padaje św. Jan, wykazwajuć bostwa Chrysta.
Św. Jan u swajoj ewanelii badaj što nie padaje tych faktaŭ z žyćcia Jezusa i tych cudaŭ, jakija ŭžo byli apisany ŭ papiarednich ewanelijach (aproč mukaŭ i śmierci Chrysta), bo henyja fakty byli ŭžo wiedamy z tych troch ewanelijaŭ.
Św. Jan apiswaje dziejnaść Jezusa hałoŭnym čynam u Judei i dziela hetaha charaktar mowaŭ i nawukaŭ Chrysta maje ŭ św. Jana inšy charaktar, čym u papiarednich ewanelijaŭ: hetyja nawuki bolej adarwanaha, tełohičnaha źmiestu, jany bolej datasawany da wyšejšych relihijnych paniaćciaŭ žydoŭskich. I heta zrazumieła: u Halilei Jezus pramaŭlaŭ da prostaha narodu, a ŭ Judei (Jeruzalimie) Jezus pramaŭlaje da wučonych u Zakonie.
Pieršyja try ewanelii choć i rysujuć pierad nami asobu Chrysta, jak Boha, to šmat uwahi jany zwaročwajuć na Chrysta-čaławieka, a ewanelija św. Jana rysuje pierad nami abraz Chrysta-Boha. Św. Jan kaža, što Jezus Chrystus — heta Słowa Božaje, jakoje stałasia ciełam i prabywała pamiž nami. Dyk usie ewanelii, razam uziatyja, dajuć nam poŭny i sucelny abraz Jezusa Chrysta, Boha i čaławieka.
Świataja Ewanelija Jezusa Chrysta pawodle Jana, уступ